Inleiding

Om de drinkwatervoorziening in West-Brabant ook voor de nabije toekomst veilig te stellen, is er een dringende noodzaak om hier meer drinkwater te maken. Een kansrijke optie is een nieuwe drinkwaterwinning in Kruisland. Deze locatie is zorgvuldig gekozen nadat uitgebreid is gekeken naar verschillende opties en hun mogelijke impact op de omgeving. Vooronderzoek toont aan dat bij Kruisland weinig effecten zullen optreden. Dit is verder onderzocht in het milieueffectrapport (MER). In deze samenvatting nemen we u mee in de belangrijkste resultaten en inzichten uit het MER.

Aanleiding

Water vormt een belangrijke levensader voor natuur, landbouw, industrie en huishoudens, maar ons grondwatersysteem staat onder grote druk. De beschikbare waterbronnen kunnen de toenemende vraag naar drinkwater nauwelijks bijhouden en de urgentie om actie te ondernemen is hoog. In West-Brabant – grofweg van Tilburg tot aan Bergen op Zoom – is er zelfs een acuut knelpunt in de drinkwatervoorziening: daar zijn nu al onvoldoende bronnen en reserves om de drinkwatervoorziening te garanderen, met name tijdens warme zomers of onverwachte omstandigheden. Daarnaast benutten de vijf huidige drinkwaterwinningen van Brabant Water al bijna de hele vergunningscapaciteit (de hoeveelheid grondwater die we volgens onze vergunningen mogen oppompen). Willen we een drinkwatertekort voorkomen, dan moeten we ingrijpen.

Voorgenomen activiteit

Het doel van de nieuwe drinkwaterwinning in Kruisland is om een duurzame en betrouwbare drinkwatervoorziening te creëren die voldoet aan de huidige én toekomstige behoeften van de regio West-Brabant. Het project bestaat uit:

De aanleg van een nieuwe drinkwaterwinning voor een capaciteit van 3,5 miljoen m³ per jaar;
Een bijbehorende transportleiding om het grondwater van de nieuwe bron naar de waterproductielocatie in Wouw te brengen (waar het wordt gezuiverd tot drinkwater);
De inrichting van het winveld (zie Figuur 1);

De afbeelding toont de nieuwe waterwinlocatie bij Kruisland met drie varianten voor de inrichting van het winveld en drie varianten voor de transportleiding naar de waterproductielocatie in Wouw

^{Figuur 1: Kaart van de voorgenomen activiteit: de mogelijke nieuwe drinkwaterwinning bij Kruisland met drie varianten voor de inrichting van het winveld en drie varianten voor de transportleiding naar de waterproductielocatie in Wouw}

Benodigde besluiten en milieueffectrapportage

Om een nieuwe drinkwaterwinning in Kruisland en transportleiding mogelijk te maken wordt een projectbesluit ‘light’ opgesteld. Ook zijn verschillende vergunningen nodig. De milieueffectrapportage (mer-procedure) brengt de milieueffecten van een project in kaart ter ondersteuning van deze besluitvorming. Het milieueffectrapport (MER) is het document dat bij deze procedure hoort.

Het doel van het MER is om het milieubelang in te brengen in de besluitvorming. Het geeft een duidelijke en objectieve beschrijving van de milieueffecten en laat zien op welke manier het project zo min mogelijk invloed heeft op het milieu en de omgeving. Op basis hiervan kunnen beslissingen over het project weloverwogen worden genomen. In het geval van Kruisland beschrijft het rapport de impact van zowel de drinkwaterwinning, de transportleiding als de inrichting van het winveld. Daarbij is er aandacht voor mogelijke effecten in zowel de aanleg- als de gebruiksfase. Uiteraard is er ook rekening gehouden met de geldende wet- en regelgeving.

Betrokken partijen en participatie

In dit project werkt Brabant Water samen met de provincie Noord-Brabant aan dit MER, en met de andere overheden om het projectbesluit ‘’light’ en de aanvraag voor de vergunningen met deze MER goed in te dienen. Ook andere overheden zoals Waterschap Brabantse Delta, de gemeenten Steenbergen en Roosendaal zijn bevoegde gezagen die een vergunning moeten verlenen. Daarnaast is er regelmatig contact met diverse belanghebbenden, zoals bewoners, landbouw- en natuurorganisaties. Om de betrokkenheid van alle partijen te waarborgen, zijn er zowel formele als informele participatiemomenten georganiseerd. Formele momenten omvatten de zienswijzen die ingediend worden op documenten die onderdeel zijn van het vergunning- of planningsproces (de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) en het MER). Informele momenten zijn onder meer informatiebijeenkomsten om bewoners en andere belanghebbenden op de hoogte te houden en hun mening en zorgen te ontvangen.

Stappen van de mer-procedure

De mer-procedure bestaat uit acht stappen (zie Figuur 2) die samen zorgen voor een transparante en zorgvuldige afweging van milieueffecten in de besluitvorming. Met het afronden van het MER zijn de eerste vier stappen nu gezet.

^{Figuur 2: Procedurestappen voor de mogelijke nieuwe drinkwaterwinning Kruisland}

Eerst is de NRD gepubliceerd, waarin stond beschreven wat in het MER wordt onderzocht en hoe. Hierop is door zes partijen gereageerd met het indienen van een zienswijze. Ook hebben de onafhankelijke Commissie voor het mer en Brabant Advies geadviseerd over het onderzoek. De provincie heeft vervolgens een reactienota opgesteld die inging op de ingediende zienswijzen en adviezen. Op basis hiervan heeft het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant de NRD vastgesteld. Daarna heeft Brabant Water het MER opgesteld. Deze is bijlage bij de aanvragen voor de onttrekkingsvergunning en het ruimtelijk besluit.

Als de aanvragen zijn ingediend, gaan de bevoegde gezagen een ontwerpbesluit nemen. Het ontwerpbesluit met het MER wordt zes weken ter inzage gelegd. Net als bij de NRD kan iedereen een zienswijze indienen. De Commissie voor de mer en Brabant Advies toetsen de juistheid en volledigheid van het rapport. Daarna stellen de bevoegde gezagen een definitief besluit op. Op dit besluit kunnen partijen beroep aantekenen bij de rechter.

Als ook de rechter positief besluit, kan Brabant Water het winveld en de transportleiding aanleggen. Na de aanleg start Brabant Water met grondwaterwinning en met de meting (monitoring) van de milieueffecten.

Leeswijzer

Uw mening en betrokkenheid zijn belangrijk in dit proces. Daarom is deze samenvatting opgebouwd uit verschillende vragen die eerder gesteld zijn door betrokken partijen en omwonenden:

Waarom is er een nieuwe drinkwaterwinning nodig?
Hoofdstuk 2 beschrijft hoe de drinkwatervraag zich ontwikkelt en welke problemen Brabant Water nu ervaart en voorziet voor de toekomst;
Hoe past de nieuwe drinkwaterwinning in het beleid?
Hoofdstuk 3 laat zien hoe de nieuwe drinkwaterwinning past in het beleid van de overheden (het Rijk, de provincie, de gemeenten en waterschap) op het gebied van grondwaterwinning;
Waarom is er gekozen voor een uitbreiding in Kruisland?
Hoofdstuk 4 gaat dieper in op de opties die Brabant Water heeft overwogen voor het uitbreiden van de drinkwaterwinning in West-Brabant en beschrijft waarom Kruisland gekozen is;
Welke effecten zijn onderzocht?
Welke beoordelingsaspecten zijn onderzocht in het MER benoemen we in hoofdstuk 5;
Hoe vindt drinkwaterwinning plaats en wat zijn de effecten?
Hoofdstuk 6 beschrijft de onderdelen van de mogelijke nieuwe grondwaterwinning en welke milieueffecten naar voren komen uit het onderzoek. Ook worden maatregelen beschreven die deze effecten kunnen beperken;
Hoe wordt de nieuwe transportleiding aangelegd en wat zijn de effecten?
In hoofdstuk 7 tonen we de drie varianten voor de transportleiding en per variant de effecten die uit het onderzoek zijn gekomen. Ook worden maatregelen beschreven die deze effecten kunnen beperken;
Hoe gaat het winveld eruitzien en wat zijn de effecten?
Hoofdstuk 8 beschrijft de drie varianten voor de inrichting van het winveld. Per variant worden de effecten beschreven die uit het onderzoek zijn gekomen;
Wat zijn de volgende procedurestappen?
In hoofdstuk 9 leggen we uit welke stappen na het MER nog worden gezet in het besluitvormingsproces.