Ontwikkeling van de drinkwatervraag
2.1.1 Economische ontwikkeling en bevolkingsgroei in Brabant
De Brabantse bevolking groeit volgens de laatste bevolkings- en woningbehoefteprognoses tot 2040 met ruim 276.000 mensen tot 2,9 miljoen inwoners (Provincie Noord-Brabant, 2023). Meer mensen en meer bedrijven in Noord-Brabant betekenen meer vraag naar drinkwater. Deze groei is niet gelijk verdeeld over de provincie. Een groot deel van de toename vindt plaats in stedelijk gebied.
2.1.2 Stijgende vraag naar drinkwater
Op basis van de verwachte economische ontwikkelingen, bevolkingsgroei, woningbouwplanning, klimaatverandering en hoofdelijk verbruik (waterverbruik per persoon) heeft Brabant Water een prognose opgesteld hoe de vraag naar drinkwater zich zal ontwikkelen (zie Figuur 2‑1). Deze laat een groei van de drinkwatervraag zien van ongeveer 0,5% per jaar. Omdat economische, maatschappelijke en klimatologische ontwikkelingen kunnen afwijken van gemiddelde aannames, en daarmee de vraag naar drinkwater kunnen beïnvloeden, is ook een bovengrens berekend. Figuur 2‑1 laat de ontwikkeling zien in de vraag naar drinkwater in het gehele distributiegebied van Brabant Water.
Figuur 2‑1: Drinkwatergebruik en prognose (basisprognose en bovenprognose) drinkwatergebruik voor het hele voorzieningengebied van Brabant Water
Vóór het jaar 2000 was er jarenlang sprake van een stijgende vraag naar drinkwater. Dit hing vooral samen met economische en maatschappelijke ontwikkelingen, zoals de groei van het aantal inwoners in Noord-Brabant. Tussen 2000 en 2015 werd de stijgende vraag gedempt, onder meer door steeds zuinigere huishoudelijke apparaten en besparingen in de industrie. Sinds 2015 neemt het watergebruik per persoon weer licht toe. Samen met de toenemende bevolking stijgt daarom de vraag naar drinkwater de laatste jaren weer.
Uit Figuur 2‑1 blijkt ook dat de drinkwatervraag varieert. Dit komt met name door variaties in het weer. In droge en warme zomers gebruiken mensen meer water voor douchen, zwembaden en beregenen van de tuin. Dit is zichtbaar in de hoge pieken in 2018, 2019 en 2020 (blauwe bolletjes in Figuur 2‑1). Door klimaatverandering worden de zomers gemiddeld droger en heter, blijkt uit de meest recente klimaatscenario’s van het KNMI (KNMI, 2023). Dit betekent niet alleen dat de vraag naar drinkwater stijgt, maar dat ook lastiger is te voorspellen hoe de vraag zich zal ontwikkelen. In haar prognoses gaat Brabant Water voor de watervraag uit van een jaar met een gemiddelde zomer. Ook wordt de werkelijke afzet teruggerekend naar een jaar met een gemiddelde zomer. Dit noemen we de gestandaardiseerde realisatie, deze worden weergegeven met groene bolletjes.
In Figuur 2‑1 is ook het effect te zien van de hoge energieprijzen in 2022 en 2023 als gevolg van de oorlog in Oekraïne (groene en blauw bolletjes onder de lijn van de basisprognose in Figuur 2‑1). Mensen bespaarden in die jaren op warm water. Dit effect blijkt tijdelijk te zijn; er is nu weer sprake van een stijging van het gebruik.
2.1.3 Doorkijk zichtjaar 2050
De Brabantse bevolking groeit volgens de laatste bevolkings- en woningbehoefteprognoses tot 2040 met ruim 276.000 mensen tot 2,9 miljoen inwoners (Provincie Noord-Brabant, 2023). De stijgende vraag naar drinkwater zet zich daarom door zoals de trendlijn aangeeft in Figuur 2‑1. De voorgenomen winning ligt in het gebied wat drinkwater krijgt van de winningen Bergen op Zoom, Roosendaal, Wouw, Schijf en Seppe.
Figuur 2‑2: Gebied West-Brabant met de huidige winningen en de toekomstige winning Kruisland
Bij het opstellen van de drinkwaterbehoefte is gekeken naar zowel huishoudelijk, zakelijk, agrarisch als overig gebruik, bijvoorbeeld van ziekenhuizen of recreatieparken. Ook zit hierin het niet verrekend verbruik, bijvoorbeeld bluswater van de brandweer en het water voor het schoonmaken van het leidingnet.
De prognose voor de drinkwaterbehoefte per persoon in West-Brabant ontwikkelt zich naar verwachting gelijk aan die in het hele voorzieningsgebied van Brabant Water. In 2019 was de daadwerkelijke opgetreden drinkwaterbehoefte in West-Brabant 31,6 miljoen m³ per jaar. Volgens de prognoses is de drinkwaterbehoefte in 2030 toegenomen tot 32,7 miljoen m³ per jaar en in 2050 ruim 34 miljoen m³ per jaar in de basisprognose tot ruim 38 miljoen m³ per jaar in de bovenprognose.
De contractuele verplichting om drinkwater vanuit winningslocatie van Schijf te leveren aan drinkwaterbedrijf Evides, voor haar klanten in Midden-Zeeland is ook opgenomen in deze prognose van de drinkwaterbehoefte. Dit contract met een maximum van 7 miljoen m³/jaar loopt tot 2050.
2.1.4 Watervraag van huishoudens, bedrijven en grootverbruikers in West-Brabant
De regio West-Brabant bestaat uit acht gemeenten. De verdeling van de watervraag over de gemeenten en verschillende watervragers staat in Figuur 2‑3 en Figuur 2‑4. De waterverdeling is gebaseerd op het drinkwatergebruik in 2019. Naar verwachting blijft de verdeling over de sectoren de komende jaren gelijk. Daarmee geeft de verdeling in Figuur 2‑3 en Figuur 2‑4 een representatief beeld van de waterverdeling in de nabije toekomst.
Figuur 2-3: Verdeling van de drinkwatervraag over de West-Brabantse gemeentes (in 2019)
Figuur 2‑4: Sectorale verdeling van de drinkwatervraag in West-Brabant (in 2019)
In West-Brabant komt de vraag naar drinkwater voor ongeveer 50% vanuit huishoudens. Het watergebruik bij bedrijven heeft voor een deel een huishoudelijk karakter, zoals gebruik voor het toilet of de kantines. Daarnaast wordt het water gebruikt of voor bedrijfsmatig gebruik bij het midden- en kleinbedrijf en grootzakelijke klanten, waaronder de levensmiddelenindustrie.