Zoektocht naar een locatie voor een nieuwe drinkwaterwinning
Nabij het productiebedrijf in Wouw
In de zoektocht naar een nieuwe winlocatie is er een extra uitgangspunt toegevoegd, namelijk dat de nieuwe locatie in de buurt van waterproductiebedrijf Wouw moet liggen. Zo kan de nieuwe drinkwaterwinning met een transportleiding worden aangesloten op Wouw. Zo’n winlocatie op afstand van een waterproductiebedrijf wordt een 'satellietwinning’ genoemd.
Het bestaande waterproductiebedrijf Wouw uit 1970 is bijna 55 jaar oud. In 1986 en 2008 zijn enkele renovaties uitgevoerd, met name ten aanzien van de procesautomatisering, maar dat is niet voldoende. Op korte termijn bouwt Brabant Water een nieuw waterzuiveringsgebouw. Daarmee wordt niet alleen de continuïteit en veiligheid van de waterlevering geborgd, door het duurzame en circulaire ontwerp is de zuivering een toonbeeld voor de toekomst. De capaciteit van dit waterproductiebedrijf wordt vergroot met de 3,5 miljoen m3 water per jaar uit Kruisland. Dan wordt er jaarlijks 7,5 miljoen m3 water gezuiverd in plaats van 4,0 miljoen m3.
Zoekgebied in peilbeheerst gebied
Op de kaart in Figuur 4‑2 zijn de natuurgebieden, het peilbeheerste gebied, het zoute grondwater en de waterproductiebedrijven in West-Brabant weergegeven. Omdat de nieuwe drinkwaterwinning in een peilbeheerst gebied moet liggen, heeft Brabant Water een zoekgebied ten noordoosten van Wouw en ten noordwesten van Roosendaal aangewezen voor de satellietwinning. Dit gebied kent overwegend agrarisch gebruik. Vanuit het noordwesten kent het gebied een toenemend risico op zout grondwater. In het zuiden zijn kwetsbare Natura 2000-gebieden en in het westen Natte Natuurparels. Stedelijk gebied en bestaande winningen trekken in het oosten een grens.
Figuur 4‑2: Zoekgebied voor een nieuwe drinkwaterwinning
Geohydrologische opbouw
De diepe ondergrond in het zoekgebied bestaat uit drie watervoerende pakketten met de namen Peize-Waalre, Maassluis en Oosterhout (zie Figuur 4‑3). Een watervoerend pakket is een bodemlaag van zand waar water horizontaal door heen stroomt en die aan boven- en onderzijde wordt begrensd door een scheidende laag of een vrije waterspiegel. In dit geval worden de watervoerende pakketten van elkaar gescheiden door kleilagen. De Waalre klei 2 ligt in het eerste watervoerende pakket en tussen het eerste en tweede watervoerende pakket (de oranje lagen in Figuur 4‑3 is de Waalre klei). De Oosterhout klei ligt tussen het tweede en derde watervoerende pakket (de donkergroene laag in Figuur 4‑3).
Figuur 4‑3: Geohydrologisch dwarsprofiel van het zoekgebied (WVP staat voor watervoerend pakket)
Brabant Water heeft onderzocht uit welk watervoerend pakket grondwater het best onttrokken kan worden. Het eerste watervoerende pakket heeft een beperkte dikte, doorlatendheid en bescherming. Het tweede en derde watervoerende pakket hebben voldoende dikte en doorlatendheid om enkele miljoenen m3 grondwater per jaar te onttrekken. De bestaande winlocaties van Brabant Water in West-Brabant liggen allemaal in een watervoerend pakket onder de Waalre klei.
Het te onttrekken water op de locatie Kruisland vindt plaats uit het derde watervoerende pakket dat zoet is. In noordelijke richting van Kruisland wordt het grondwater meer brak, zowel in het tweede als derde watervoerende pakket (zie later uitleg in Figuur 10‑11). Er kan dus zoet water uit het derde watervoerend pakket onttrokken worden, maar er is risico op het aantrekken van zout grondwater zowel van boven als van onder. Ook is het onttrekken uit het derde watervoerende pakket gunstiger voor omwonenden, omdat daarmee de optie van een bodemenergiesysteem blijft bestaan. Vanwege de kritische ligging van het zoet-zout grensvlak in het tweede watervoerend pakket en de gunstigheid voor omwonenden kiest Brabant Water ervoor om te onttrekken uit het derde watervoerend pakket.
Locatiekeuze Kruisland
In de verkenning in 2018 is voor vier verschillende plekken in het zoekgebied berekend wat de maximale onttrekking kan zijn zonder effecten op de Brabantse Wal (Royal HaskoningDHV, 2018). De vier onderzochte locaties liggen in een rechte lijn vanaf het waterproductiebedrijf Wouw richting het noordoosten, op ongeveer 1,5 km van elkaar (zie Figuur 4‑4). De verkennende berekeningen lieten zien dat, bij een grotere afstand van Wouw, er meer water kan worden gewonnen zonder negatieve effecten op de Brabantse Wal. Zo kan er bijvoorbeeld op 1,5 km van Wouw maximaal 2 miljoen m3 water per jaar worden onttrokken zonder effecten op de Brabantse Wal.
Figuur 4 4: Vier onderzochte locaties ten noordoosten van Wouw. Uiteindelijk is gekozen voor een locatie ten noorden van S4 (Royal HaskoningDHV, 2018)
De effecten op de grondwaterstand worden steeds kleiner naar mate de grondwateronttrekking verder naar het noorden geprojecteerd is. Dit komt door de ligging in het peilbeheerst gebied en de hoge weerstandswaarde van de afdekkende kleilaag (holocene deklaag). Hierdoor blijven de effecten op landbouw en natuur beperkt. Ook moet er rekening worden gehouden met het aantrekken van zout grondwater. Dit effect wordt groter in noordelijke richting. Op basis van deze resultaten is besloten meer onderzoek te doen naar de potentie van een nieuwe drinkwaterwinning nabij Kruisland, een locatie binnen het zoekgebied uit het onderzoek, op ongeveer 8 kilometer van Wouw.